Sınav dönemi, öğrencileri sadece akademik olarak değil aynı zaman da psikolojik ve duygusal olarak da test eden bir süreçtir. Sınav sürecinde öğrenciler türlü engellerle karşılaşırlar. Herkesin o engel ile başa çıkma biçimi farklıdır. Psikolojik sağlamlık, kişinin olumsuz yaşam olayları karşısında gösterdiği uyum ve bu olaylarla başa çıkabilme yeteneğidir. Psikolojik sağlamlık travmalar veya stresli durumlarla karşılaşıldığında esneklik, çözüm odaklılık ve uyum sağlama becerisini kapsar.
Sınav dönemi, öğrencileri sadece akademik olarak değil aynı zaman da psikolojik ve duygusal olarak da test eden bir süreçtir. Sınav sürecinde öğrenciler türlü engellerle karşılaşırlar. Herkesin o engel ile başa çıkma biçimi farklıdır. Psikolojik sağlamlık, kişinin olumsuz yaşam olayları karşısında gösterdiği uyum ve bu olaylarla başa çıkabilme yeteneğidir. Psikolojik sağlamlık travmalar veya stresli durumlarla karşılaşıldığında esneklik, çözüm odaklılık ve uyum sağlama becerisini kapsar.
Psikolojik sağlamlık, öğrencinin sadece sınavının sonucunu değil, öğrencinin öğrenme sürecini de etkiler. Öğrencilerin deneme netlerindeki artış ve azalışlar doğaldır. Fakat bu tür dalgalanmaların doğal olduğunu bilse de bazen bunu kabul etmekte zorlanır. Bu noktada bu artış ve azalışların sınavın zorluğuna, o an ki ruh haline ve fiziksel koşullara göre değişiklik gösterebileceğini fark etmesi oldukça önemlidir.
Sınav sürecinde önemli rol oynayan ailevi ve çevresel faktörlerde psikolojik sağlamlığı doğrudan etkiler. Öğrencilerin sık sık deneme olduğu dönemlerde, onlardan hızlı ve belirgin bir gelişim beklemek, öğrencinin motivasyonunu ve başarı algısını olumsuz etkileyebilir. Deneme sonucu hayal kırıklığına uğrayan bir öğrenci, eve gittiğinde sınavın sonucundan çok, sizin vereceğiniz tepkiyi düşünerek kaygılanabilir. Psikolojik sağlamlığı yüksek olan kişiler duygusal olarak dengeli kalır, yapıcı bir yaklaşım geliştirir ve sorunu çözmek için somut adımlar atma yolunda istekli olur. Ancak psikolojik sağlamlığı düşük olanlar ailenin de olumsuz yorumlarından sonra motivasyon kaybı yaşayarak pes etme eğiliminde olabilirler. Bu nedenle, sınav değerlendirmeleri yapılırken öncelikle olumlu gelişmeleri takdir etmeye özen gösterin ve olumsuz sonuçları nedenleriyle birlikte sorgulayarak değerlendirin.
Psikolojik sağlamlığımızı geliştirmek için neler yapabiliriz? Kısa ve uzun zamanlı hedefler belirlemek ve güçlü yönlerini fark edip onları geliştirmek psikolojik sağlamlığı olumlu anlamda etkiler. Sınav döneminde ki öğrenci yaşadığı stresin sadece kendisine ait olmadığını kabul etmelidir. Bu farkındalık, öğrencinin psikolojik sağlamlığını güçlendirmeye yardımcı olabilir. Sınav süreci öz-denetim isteyen bir süreç olduğu için sorumluluğun büyük ölçüde kendisinde olduğunun farkına varmalıdır. Yaşadığı engeller, olumsuzluklar, başarısızlıklar ve stres hakkında aile ve arkadaşlarıyla konuşabilmeli ve duygularını ifade edebilmelidir. Derslerinde eksik olduğu yerleri kabul etmeli ve çözüm odaklı yaklaşmalıdır. İçinde bulunduğu dönemin ve yaşadığı olumsuz duyguların geçici olduğunu ve her zaman böyle devam etmeyeceğini fark etmeli ve kabul etmelidir. Doğa yürüyüşü, spor, yoga, nefes ve gevşeme egzersizi gibi aktiviteler yapmak hem bedensel hem zihinsel sağlığı iyileştirir ve stresi azaltır. Olumsuz düşünceler yerine, daha yapıcı ve olumlu düşünceler geliştirmek öğrencinin bu süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetmesini sağlar. Örneğin "Yapamam, yapamıyorum, yapamayacağım." yerine "Henüz yapamıyorum. Denemeye devam edeceğim." demek psikolojik sağlamlığınızı arttırır ve süreçte sizi motive eder.
Her yaşantı ve deneyim psikolojik sağlamlığı geliştirme konusunda kişiye fırsatlar sunar. Psikolojik sağlamlık kişisel bir özellik değil öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir özelliktir.
Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen:
SETENAY HATIK